Dlaczego rozwojowa?
Rozwojowa dysplazja stawu biodrowego (ang. developmental dysplasia od the hip – w skrócie DDH) to cały zestaw zaburzeń w obrębie stawu biodrowego w trakcie jego rozwoju. Mówimy o “rozwojowej” dysplazji, gdyż jest to schorzenie, które ewoluuje w czasie. Wada występuje już w czasie ciąży, ale nieleczona rozwija się nadal po urodzeniu. W przebiegu dysplazji struktury anatomiczne stawu biodrowego, prawidłowe w okresie rozwoju zarodkowego, stopniowo stają się nieprawidłowe, między innymi z powodu nieprawidłowej pozycji dziecka w ostatnim trymestrze ciąży, ułożenia przy porodzie oraz wiotkości struktur więzadłowych biodra.
Zależnie od kraju około 2,5-6,5 noworodków na 1000 urodzeń rozwija dysplazję stawu biodrowego, z czego znaczny odsetek nie daje oczywistych objawów w badaniu klinicznym. Nasza część Europy odnotowuje jedną z największych na świecie liczbę dysplazji na 1000 urodzeń.
Na czym polega rozwojowa dysplazja stawu biodrowego?
Staw biodrowy po urodzeniu nadal się rozwija, jest jeszcze plastyczny i podatny na kształtowanie. W prawidłowym stawie biodrowym w chwili urodzenia główka kości udowej przylega ściśle do panewki. Jej dalsze kształtowanie jest uzależnione od obecności głowy kości udowej w jej wnętrzu. Zatem w prawidłowym stawie biodrowym panewka może dalej rozwijać się prawidłowo, ponieważ jest stymulowana przez obecność głowy kości udowej i stopniowo rośnie w kształt główki.
W rozwojowej dysplazji brak jest tego ścisłego dopasowania panewki i głowy kości udowej. Główka ma tendencję do wyślizgiwania się i wślizgiwania się do panewki, co nazywamy niestabilnością. Ponieważ rozwój panewki zależy od obecności główki kości udowej, w rozwoju dysplazji panewka nie może kształtować się prawidłowo i z czasem główka i panewka są coraz gorzej dopasowane a wada się pogłębia. Najtrudniejszą postacią dysplazji jest zwichnięcie stawu biodrowego, kiedy to główka znajduje się poza panewką i nie wskakuje samoistnie na miejsce. Z czasem stawy biodrowe, które znajdują się w stanie zwichnięcia rozwijają przeszkody, które uniemożliwiają jego łatwe nastawienie: w głębi panewki dochodzi do pogrubienia tkanki tłuszczowej, więzadła stają się zgrubiałe a torebka stawowa rozciąga się i przewęża, co uniemożliwia umieszczenie główki kości udowej z powrotem w jej właściwym miejscu. Jeśli staw biodrowy pozostaje zwichnięty, to dach panewki traci swoją wklęsłość, w której normalnie znajduje się główka kości udowej i stopniowo staje się skośny a nawet w końcu może przyjąć kształt wypukły. U dorosłych, którzy nie byli leczeni zupełnie zwichnięta głowa kości udowej może znajdować się wysoko ponad brzegiem panewki wewnątrz znacznie zgrubiałej torebki stawowej, jest tzw. wysokie zwichnięcie stawu biodrowego.